ارزیابی عملکرد
ديدگاه‌هاي سنتي و نوين در ارزيابي عملكرد
"هدف از ارزيابي عملكرد، بهبود عملكرد و اطلاع‌رساني به كاركنان در رابطه با نحوه‌ي فعاليت‌شان و نيز ايجاد مبنايي براي ترفيع، افزايش دستمزد، مشاوره و ديگر اهداف مربوط به آينده يك كارمند مي‌باشد" "ضرورت و اهميت ارزيابي به اندازه‌اي است كه ارزيابي را به عنوان فرآيند توليد اطلاعات در جهت حركت به سمت جامعه مبتني بر دانايي و با هدف پرورش مردم‌سالاري انديشمندانه و مبتني بر تفكر دانسته‌اند"
نظام ارزيابي عملكرد را مي‌توان از زواياي متفاوتي مورد بررسي قرار داد. دو ديدگاه مهم در خصوص ارزيابي عملكرد وجود دارد: 1- ديدگاه سنتي 2- ديدگاه نوين
هدف ارزيابي عملكرد از ديدگاه سنتي وسيله‌اي براي قضاوت و يادآوري عملكرد بوده و هدف اصلي آن كنترل فعاليت‌ها و كاهش انحرافات از برنامه‌ها بوده است. اما امروزه و ديدگاه جديد جهت‌گيري عمده و اساس نظام ارزيابي معطوف به رشد و پرورش ارزيابي‌شونده مي‌باشد (عبدالله‌زاده، 1379). در جدول 1 ويژگي ديدگاه‌هاي سنتي و نوين ارزيابي عملكرد ارائه شده است.
جدول 1 - تفاوت دو ديدگاه سنتي و نوين درباره ارزيابي عملكرد
|
ويژگي‌ها |
معطوف به قضاوت (يادآوري عملكرد) |
معطوف به رشد و توسعه (بهبود عملكرد) |
|
نقش ارزيابي‌كننده |
قضاوت و اندازه‌گيري عملكرد |
مشورت‌دهنده و تسهيل عملكرد |
|
دوره‌ي ارزيابي |
گذشته |
آينده |
|
استانداردهاي ارزيابي |
نظر سازمان و مديران مافوق |
خوداستانداردگذاري |
|
هدف عمده‌ي ارزيابي |
كنترل ارزيابي‌شونده |
رشد و توسعه ظرفيت ارزيابي‌شونده |
|
خروجي نظام |
كنترل عملكرد |
رشد، توسعه و بهبود عملكرد |
|
پيامدهاي ارزيابي |
يقين و شناسايي موفق‌ترين اعطاي پاداش به مديران |
ارائه خدمات مشاوره به منظور بهبود مستمر و روزافزون فعاليت‌ها |
|
مصاحبه بعد از ارزيابي |
دستوري (شبيه به محاكمه) |
گفتگو |
متداول‌ترين روش‌هاي اجرايي فرآيند ارزيابي عملكرد در سازمان‌ها را مي‌توان به دو دسته روش‌هاي كمي و كيفي تقسيم نمود. هر دو دسته از مباني نظري قوي و تأييد شده در عرصه‌ي علمي برخوردارند، به‌خصوص روش‌هاي كمي با مباني رياضي قوي و كارآمد خود بيش از پيش درخشيده‌اند و يكي از مهم‌ترين اين روشها، روش كارت امتيازي متوازن است و كارت امتيازي متوازن يك الگو و يا به عبارتي يك چارچوب مفهومي جهت تدوين مجموعه‌اي از شاخص‌هاي عملكرد در راستاي اهداف استراتژيك مي‌باشد.